Üst çene ve alt çeneyi birbirine bağlayan eklem bölgesiyle çevresindeki dokuların uyum özelliğinin ani bir şekilde ya da zaman içerisinde bozulması sonucu çene ekleminden kaynaklanan rahatsızlıklar ortaya çıkabilir. Çene eklemi rahatsızlıkları tedavi edilmediği sürece ilerleyebilir. Buna bağlı olarak çenede kilitlenme, ağrı, ağız açıklığının kısıtlanması, baş ve boyun ağrıları gibi sorunlar görülebilir.
Çene kayması, çene çıkması ve çene eklemi hastalığı gibi hastalıklar çene ekleminde ortaya çıkan rahatsızlıklardır. Çene eklemi hastalıkları TME yani Temporomandibular Eklem Rahatsızlıkları olarak adlandırılır. Temelde, eklem işlevlerinde eklem içi ya da dışı patoloji sonucunda meydana gelen bozukluklardır.
Alt ve üst çenenin birleştiği dış kulak yolunun hemen önünde yer alan TME, şakak kemiğinin altındaki şakak çukuruyla şakak kemiği yumrusu arasında bulunan son derece oynak bir eklemdir. Çene ekleminde ortaya çıkan rahatsızlıklar dişler, dudaklar, tükürük bezleri, baş ve boyun kaslarıyla ligamentlerden oluşan sistem üzerinde etkilidir.
Çene eklemi tedavisine başlamak için öncelikle hastalığı doğru bir şekilde teşhis etmek gerekir. Çene eklemi rahatsızlıklarının teşhis edilebilmesi için ağzın kapanış sistemi, dişler ve çene eklemi ayrıntılı bir şekilde incelenir. Ayrıca çiğneme kaslarının özellikleri değerlendirilir. Bu araştırmaların detaylı bir şekilde gerçekleştirilmesinin ardından hasta özelinde tedavi planlaması yapılır. Gerekli görülmesi halinde MR incelemesi ve eklem içi görüntüleme yöntemlerine başvurulur.
Çene eklemi tedavisi, çene cerrahının hasta özelinde yaptığı klinik ve radyolojik incelemelerin ardından konulan tanıya göre yapılır. Tanı sonucu hareket kısıtlaması, diyet, egzersiz, ilaç ya da cerrahi tedavi prosedürleri uygulanabilir.
Çene eklemi tedavisinin öncelikli hedefi, çene eklemi rahatsızlığına yol açan nedeni belirlemek ve ortadan kaldırmaktır. Tek bir tedavi şeklinin yeterli olmadığı vakalarda multidisipliner çalışmalara başvurulabilir. Konulan tanıya göre medikal ya da cerrahi tedaviler gündeme gelebilir.
Çene eklemi hastalıklarının tedavisi sürecinde ilaç tedavisi sıklıkla tercih edilir. Ağrı kesici ve kas gevşeticiler hastanın genel konforunu optimize edebilir. Doktorun reçete ettiği bu ilaçların belirli bir süre boyunca düzenli olarak kullanılması gerekir. Bu sayede hastanın kasları gevşer, ağrıları hafifler ve genel yaşam kalitesi artar.
Çene eklemi hastalıklarının tedavisindeki en önemli yöntemlerden biri fizik tedavidir. Elektrik akımları, yüzeysel ve derin doku ısıtıcıları kullanılır. Bu sayede kas ağrılarını azaltmak, kas spazmlarını hafifletmek, kısalmış dokuları ve kasları germek mümkün olur. Genel ağrının ve rahatsızlığın hafifletilmesi sayesinde çene ekleminin normal işlevine dönmesi sağlanabilir.
Soğuk tedavi genellikle travma ya da ameliyat sonrası çene eklemi hastalıklarının tedavisinde en etkili yöntemlerden biridir. Soğuk tedaviyle çene bölgesindeki şişliği ve ağrıyı azaltmak mümkün olabilir. Bu sayede hızlı bir iyileşme süreci teşvik edilebilir.
Bazı durumlarda çene eklemi hastalıklarını tedavi etme amacıyla eklem içine enjeksiyon yapılması gerekebilir. Bu tür durumlarda, ağrı kesici maddeler doğrudan eklem içine enjekte edilmesi ya da eklem düzensizliği arttıysa eklem kayganlığını artıracak maddelerin enjekte edilmesi söz konusu olabilir.
Çene eklemi tedavisinde en çok tercih edilen yöntemlerden bir diğeri splint tedavisidir. Diskin yer değiştirdiği hastalarda diskin normal konuma getirilmesi amacıyla ağız içerisine disk yerleştirilmesi söz konusu olur. Splint tedavisinin kasları gevşetme, kapanış bozukluklarını düzeltme ve diş gıcırdatma durumlarında fonksiyon bozukluklarını minimize etme amacıyla uygulanması da mümkündür.
Manipülasyon yöntemi kapsamında çene eklemi elle normal konuma getirilir. Ağız açıklığının kısıtlandığı durumlarda normal hareket açıklığını sağlamak için bu yöntemden faydalanılabilir. Manipülasyon çene eklemi hastalıklarının tedavisi amacıyla tercih edilebilecek etkili yöntemlerden biridir.
Çene eklemi tedavisinin ne kadar süreceği, hasta özelinde tedavi edilmek istenen sorunun türüne, derecesine ve tercih edilen tedavi yöntemine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Genel olarak çene eklemi tedavisinin 3 ay ila 1 yıl arasında sürebileceği söylenebilir. Çene eklemi tedavisinin ne kadar süreceği; hasta özelinde muayenenin uygulanması, sorunun teşhis edilmesi ve tedavinin planlanması ile belirlenebilir. Ayrıca hastanın diş hekiminin tavsiyelerine ne kadar uyduğu ve uygulanan tedaviye ne şekilde cevap verdiğine bağlı olarak değişiklik gösterebilir.
Çene eklemi tedavisi temel olarak çene eklemi rahatsızlıklarından şikayetçi olan kişilere uygulanabilir. Bu sayede; çene eklemi hastalıklarının neden olduğu semptomlar hafifletilebilir ve hastanın yaşam kalitesi optimize edilebilir. Çene eklemi tedavisinden optimum fayda sağlamak için alanında uzman ve deneyimli diş hekimlerine başvurulmalıdır.
Çene eklemi tedavisinden sonra gerek daha hızlı bir iyileşme süreci yaşanması gerek tekrarlayan sorunların önlenmesi için dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar vardır. Bunların başında beslenme gelir. Çene eklemi tedavisinin ardından hastalar beslenme programında yumuşak ve çiğnemesi kolay gıdalara yer vermelidir. Sert gıdalar ve büyük lokmalar tüketmemeye özen gösterilmelidir. Bunun için gıdaları küçük parçalara ayırmak, yavaşça ve iyice çiğnemek önemlidir. Ayrıca asitli ve baharatlı yiyecek ve içeceklerden uzak durmaya, bolca su tüketmeye özen gösterilmelidir.
Dişler her gün en az iki kez yumuşak kıllı bir diş fırçası ve florürlü diş fırçasıyla fırçalanmalı, düzenli olarak diş ipi kullanılmalıdır. Rutin diş hekimi kontrolleri de aksatılmamalıdır. Diş hekiminin verdiği çene egzersizleri düzenli olarak yapılmalıdır. Ancak egzersizler gereğinden fazla yapılmamalı ve ağrı hissedilmesi durumunda ara verilmelidir.
Bunların yanı sıra eklem sağlığının korunması için sakız çiğnememeye, tırnakları yememeye, uyku sırasında diş sıkma ya da diş gıcırdatma sorunu yaşanıyorsa gece plağı kullanmaya özen gösterilmelidir. Diğer bir önemli konu da, stresten uzak durmak ve stres yönetimi tekniklerini öğrenmektir.
Hastaların gerek çene tedavisi sırasında gerek sonrasında diş hekimi önerilerine eksiksiz bir şekilde uyması, hızlı ve sağlıklı bir iyileşme süreci yaşanması açısından önemlidir. Ayrıca bu sayede çene eklemi rahatsızlıklarının tekrarlamasını önlemek mümkündür.
Çene eklemi rahatsızlıkları farklı yaş gruplarındaki kadın ve erkeklerde sıklıkla görülür. Çene eklemi tedavisi fiyatları diğer tüm diş hekimliği prosedürleri gibi belirli etkenlere bağlı olarak değişiklik gösterebilir.
Çene eklemi tedavisi fiyatları hasta özelinde uygulanan tedavinin türüne, tedavi sırasında kullanılan ekipmanların kalitesine, tedaviyi gerçekleştiren diş hekiminin deneyimine ve tedavinin yapıldığı kliniğin fiyat politikasına göre değişiklik gösterebilir.