Diş sıkma ya da gıcırdatma gibi alışkanlıklar genellikle stres kaynaklı olup çene eklemi rahatsızlıklarına yol açabilir. Kişinin geceleri uyku sırasında dişlerini sıkması ya da gıcırdatması sonucu çene ekleminin yapısına değişiklikler meydana gelebilir. Çiğneme kasları yorulabilir ve bölgedeki dokular zarar görebilir.
Eklem problemleri nedeniyle başın yan tarafında, şakaklarda, kulakların içinde ve önünde, yanaklarda, hatta boyun ve sırta kadar uzanan bölgede ağrılar yaşanabilir. Buna ek olarak ağız açma kısıtlılığı, çenede kilitlenme ve çiğneme sırasında eklemden ses gelmesi gibi sorunlar ortaya çıkabilir.
Söz konusu rahatsızlıkları tedavi etmek ve hastanın yaşam konforunu artırmak için hasta özelinde farklılaşabilen eklem rahatsızlıklarının seyrine uygun olarak özel ağız içi apareyler diğer ie deyişle splintler kullanılır. Rutin kontrollerle hastanın tedaviye verdiği yanıt değerlendirilir. Splint ve gece plağı birçok kişi tarafından karıştırılmasına karşın, aynı değildir.
Eklem splinti, eklem rahatsızlıklarının tedavisi sırasında kasları rahatlatmak, eklem diskine binen baskıyı azaltmak ve temporomandibular eklem dokularının kendini yenilemesin yardımcı olmak için kullanılan bir ağız içi apareydir. Kolayca takılıp çıkarılabilen ve dişlerin arasında duran şeffaf bir aparey olan eklem splinti, hem alt hem üst çeneye uygulanabilir. Eklem rahatsızlıklarına en önemli nedenlerinen biri olan diş sıkma ve diş gıcırdatma sorunlarını ortadan kaldırmaya yardımcı olur.
Eklem splinti ilk kullanılmaya başladığında hastalar bir süre konuşma zorluğu yaşayabilir ve tükürük akışında artış görülebilir. Zaman içinde hasta eklem splintine alışır ve bu tür sorunlar ortadan kalkar.
Alt çene kemiğinin üzerinde sağda ve solda konumlanan temporomandibular eklem son derece komplike bir yapıya sahiptir. Her iki eklem başı alt çeneye bağlıdır. Bu nedenle alt çene hareketlerinde veya fonksiyonel değişikliklerinde eklemler birbirini ekler. Bu tür istenmeyen durumları önlemek için her iki eklem de sağlıklı olmalıdır.
Özellikle diş sıkma, diş gıcırdatma ve dişlerin karşılıklı kapandığı sırada oluşan erken temaslar eklem yapılarına zarar verecek düzeyde kuvvet oluşturabilir. Bu tür durumlarda eklem yapılarında herhangi bir zarar meydana gelmeden önlem alınmalıdır. Eklem rahatsızlıklarının tedavisi ile eklem dokularını tamamen sağlıklı bir duruma getirmek mümkün olamasa da, erken teşhis ve tedavi ile hastaların belirtilerinde ve bulgularında azalma sağlanabilir, buna bağlı olarak sorunun ilerlemesi önlenebilir.
Temporomandibular eklem sorunu yaşayan kişilerde ağız açma kapama sırasında ses çıkabilir, hafif ağrı ya da ağız kısıtlılığı ortaya çıkabilir. Eklem rahatsızlıkları ilerlerse eklem yüzeylerindeki kemiklerin sürtünmesi çok şiddetli ağrılara, ağzın açıldıktan sonra kapatılamamasına, ağız açma kısıtlılığına, baş, boyun ve kulak ağrısına neden olabilir.
Stres kaynaklı diş sıkma ve diş gıcırdatma sorunu yaşanması, dişlerdeki bozukluklar, duruş bozuklukları, çene kapanış bozuklukları ve sürekli tek tarafla çiğneme alışkanlığı nedeniyle çene ekleminde rahatsızlıklar yaşanması olasıdır. Bu tür sorunlar, eklemdeki diskle çene eklemi yüzeyi arasındaki uyumun kaybolmasından kaynaklanır.
Eklem splinti kullanımını gerektiren bazı durumlar şu şekilde sıralanabilir:
Dişlerdeki çapraşıklıklar, erken yaşta yaşanan diş kayıpları ve bundan dolayı dişlerde düzensiz kaymalar meydana gelmesi, ayrıca çeneler arasındaki uyumsuzluklar gibi faktörler ideal çene kapanışını olumsuz şekilde etkileyebilir. Çene kapanışında kayma başlaması ve bunun bir alışkanlığa dönüşmesi söz konusu olabilir.
Eklem splinti ise dişlerin birbiriyle olan sıkı temasını ortadan kaldırarak alt çenenin serbest ve rahat hareket etmesini sağlar. Alt çeneyle ona bağlı kaslar işlevini doğru bir şekilde yerine getirince; çene eklemi doğru yerine alınabilir, kaslara ve ekleme ilişkin ağrı ve hastalıklar ortadan kaldırılabilir. Alışılmış olan kapanışla eklem doğru pozisyona yerleşir.
Eklem splinti kullanılması durumunda eklem rahatsızlığına yol açan çene ve diş bozuklukları maskelenir, çeneden ya da dişlerden kaynaklanan bozukluk geçici olarak düzeltilebilir. Bu durum, çene eklemindeki rahatsızlığın tedavi edilmesine yönelik olarak atılacak ilk adım olarak kabul edilir.
Eklem splinti gerekli durumlarda 24 saat süreyle kullanılmalıdır. Bu sayede kişinin yaşam kalitesinin bozulmasına neden olan eklem sorunları azaltılabilir. Çene eklemindeki sorunların azaltılması ve eklemin gerçek işlevine kavuşması sayesinde mevcut sorunun sebebini çok daha kolay bir şekilde tespit etmek mümkündür. Daha sonra ise çenedeki ve dişlerdeki sorunun tamamen düzeltilmesini sağlayacak olan tedavi sürecine başlanabilir.
Temporomandibular eklem kafanın her iki tarafında ve kulakların ön kısmında konumlanarak çene kemiğini kafatasına bağlar. Temporomandibular eklem kendi içinde ileri geri ve yanlara doğru hareket edebilir. Yutma, konuşma ve çiğneme fonksiyonlarında kritik bir rol üstlenir. Çevresinde kemik, kas sistemi ve diğer dokular yer alır. Çene eklemi hastalıklarının varlığı durumunda kulak, çene, çene eklemi, çene yüz kasları ve çevresinde ağrı ve hassasiyet yaşanabilir.
Dişlerde ortaya çıkan aşınmaları, çiğneme sırasında hissedilen ağrıları, diş sıkma ya da gıcırdatma sorunlarını tedavi etmek için eklem splinti yöntemine başvurulabilir. Tedavinin başarısı, bireysel ihtiyaçlara göre planlanmasına bağlıdır. İlk aşamada diş hekimi tarafından detaylı bir muayene uygulanır. Gerekli görülürse röntgene ve diğer görüntüleme yöntemlerine başvurulabilir.
Genellikle üst dişlere takılan bir aparey olan eklem splinti alt dişlerle temas eder. Çenenin doğru pozisyonunu koruyarak çene kaslarını rahatlatmaya ve temporomandibular eklem sorunlarını gidermeye yardımcı olur. Eklem splinti hem gece hem gündüz kullanılabilir. Tedavinin başarılı olması için hasta, diş hekiminin önerilerine uygun bir kullanım yapmaya özen göstermelidir.
Eklem plağı tedavisi uygulanmadan önceki ilk adım hastanın ölçülerini almaktır. Alınan ölçülere göre hazırlanan splint takılır, eklemlerde bir değişiklik olması durumunda eklem splinti yeniden hazırlanır. Eklem plağı tedavisinin ne kadar sürede tamamlanacağı hasta özelinde eklem hastalığının türüne, derecesine ve hastanın tedaviye nasıl yanıt verdiğine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Diş hekiminin yaptığı planlamaya göre eklem plağı gün içerisinde yalnızca belirli saatlerde ya da tüm gün kullanılabilir. Tedaviye bağlı olarak yaşanan gelişim sürecini takip etmek için hasta düzenli olarak kontrol edilir. Gerekli güncellemelerin yapılmasıyla tedavi sürdürülür.
Eklem plağı tedavisi, çene eklemindeki stresi azaltmaya ve ağrıyı hafifletmeye yardımcı olabilir. Çene kaslarının rahatlaması aynı zamanda semptomların da azalmasını sağlar. Hastanın çene hareketleri eklem splinti ile kontrol altına alınarak çene pozisyonu düzeltilir. Çenenin doğru pozisyonda tutulabilmesiyle birlikte hastanın uyku konforu artırılır.
Çene ekleminden ses gelmesi, baş - boyun bölgesinde ağrı yaşanması, çene kilitlenmesi, dişlerde aşınma, çene kasılması, yüzde yorgunluk hissi, çene hareketlerinin kısıtlanması, kulakta ağrı ve basınç hissi oluşması, dişlerin aşınması, alt ve üst çene arasında uyumsuzluk varmışcasına bir ısırma hissi oluşması çene eklemi rahatsızlıklarında en sık karşılaşılan sorunlar olarak sıralanabilir. Bu sorunlar çene ağrısına neden olduğu gibi tek başına ya da birlikte etki göstererek çenenin çok uzun süreler boyunca yanlış pozisyonda kapanmasına yol açabilir.
Eklem splinti diş hekimliği alanında son derece önemli bir yere sahiptir. Bununla birlikte eklem splintinin hangi hastalarda kullanılacağına ilişkin kararlar yapılan muayene ve detaylı analiz sonrası hasta özelinde verilir. Teşhisin ardından gerekli görülmesi halinde eklem splinti tedavisi uygulanır. Diş sıkma, diş gıcırdatma, çene kaslarındaki sorunlar, dişlerde yanlış dizilimler olması, çene kayması ve diskin yer değiştirmesi gibi durumlarda eklem splinti kullanılması tercih edilebilir.
Eklem splintinin dişler arasındaki boşlukların giderilmesi gibi estetik kaygılarla kullanılması mümkün olmakla birlikte, eklem splinti kullanımının temel amacı özellikle stresten kaynaklanan bruksizm sorunu yaşayan hastalarda dişlerin korunması, çene yapısında meydana gelmesi olası bozulmaların önlenmesi ve çene fonksiyonlarının geri kazandırılmasıdır.
Eklem splinti kişiye özel olarak üretilen bir apareydir. Eklem splinti fiyatları splintin türüne, splint üretiminde kullanılan malzemeye, uygulanacak tedavinin kapsamına, diş hekiminin uzmanlığına, tedavinin uygulanacağı kliniğin fiyat politikasına ve diğer pek çok farklı unsura bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Bu nedenle, standart bir eklem splinti fiyatı yoktur. Hasta özelinde muayene ve tedavinin planlanması süreçlerinden sonra eklem splinti fiyatları belirlenebilir.